De eerste cursusdag zit er op. 5 leden van Duurzaam Westerbork hebben een dag lang les gehad over wat nu eigenlijk een voedselbos is en wat de waarde er van is. We doen er even verslag van zodat geïnteresseerden mee kunnen genieten.
Wat is een voedselbos?
Om met de deur in huis te vallen: Een voedselbos is een door de mens aangelegde polycultuur op basis van natuurlijke principes, gericht op voedselproductie. Geen voedselbos is hetzelfde. Het kan klein of groot zijn en het karakter van het voedselbos hangt sterk af van de gekozen beplanting, de bodem, omgeving en de inrichting. Een productievoedselbos ziet er anders uit dan een romantisch voedselbos. Een punt van discussie is de rol van inheemse planten en exoten. De inheemse planten zijn de vertrouwde thuisbasis van inheemse insecten maar de exoten leveren interessanter voedsel. Het is als “De tovenaar en de profeet” (boek van C. Mann) waarin de tovenaar kansen ziet in vernieuwing en de profeet graag bij het beproefde en bekende wil blijven. Tegenwoordig kan je altijd wel een onderzoek vinden met de gewenste uitkomst. Zo is in dit geval onderzoek gedaan naar de biodiversiteit in voedselbossen en die blijkt ondanks de exoten hoog te zijn.
Waarom is een voedsel waardevol?
Sterker nog, de biodiversiteit in voedselbossen is hoger dan veel van onze “echte” natuur en dat is ergens niet heel verwonderlijk. In Nederland is bijna niets meer echt natuurlijk, overal heeft de mens zich ooit wel mee bemoeid. Oude bossen komen nog het dichtst in de buurt van echte natuur. In die bossen is de kruinlaag zo dicht dat op de bodem niet veel meer groeit. De biodiversiteit is daardoor best ok maar niet het hoogst mogelijke. In gebieden met veel afwisseling, niet helemaal dichtgegroeid, is de biodiversiteit veel hoger. Dat is wat een voedselbos nabootst en al staan er ook exoten in, de biodiversiteit is er dus hoog. Daarnaast levert een voedselbos voedsel en is het een fijne plek om te zijn. Er zijn mensen die stellen dat de natuurbelevingswaarde van een voedselbos in sommige opzichten hoger is dan die van echte natuur. Wie zelf in een voedselbos heeft gestaan kan dat meevoelen.
Het was een interessante en intensieve lesdag. De volgende cursusdag zal gaan over de bodem.
Foto: Een voedselbos van docent Martijn Aalbrecht